Zeszyty naukowe
Autor: Edward Molendowski, Małgorzata Żmuda 127
Strony: 127-149
pdf full text

“National competitiveness” is a multidimensional and controversial buzzword, that has been widely discussed in Polish and international literature. Despite difficulties in defining and modelling this economic phenomenon, the researchers agree on its international, comparative character. It is stressed that in the era of easy access to foreign markets and liberalized flows of production factors, analyzing the national competitiveness only through the prism of its internal determinants, does not fully reflect the reality of the modern globalized world. Especially in case of smaller economies, limited by its natural potential, ability to develop international interconnections is seen as an important factor shaping their competitiveness. In light of the above, basing on the generalized double diamond model by D. Cho and H. Moon, the main goal of this paper is to define, in how far internationalization of the Irish economy has shaped the sources of its competitive advantage. The differences between big and small countries have been exemplified by the economies of Great Britain and Ireland. In order to assess the impact of the financial crisis on the Irish competitiveness and reveal the dynamic nature of this phenomenon, the analysis has been conducted for the years 2007, 2012 and 2014. It has been concluded that the strong competitive positioning and the ability to sustain it in the long term cannot be based only on the external pillar, without gradual development of the domestic potential – particularly in the situation of the worsening cost competitiveness of the Irish economy. The results of the analysis show that the improved Irish competitive positioning since 2012 has been rooted in the development of technological infrastructure and national innovative capability, resulting in the increased attractiveness of Ireland for the high-tech FDI. It has been however observed, that despite better basis for development of the multinational enterprises, as a result of the post-crisis breakdown in the domestic demand, the Irish companies have further been marginalized. Such a situation imposes a threat of further development of a dual economy, divided into strong sector of multinational subsidiaries and week domestic firms.

Determinanty przewagi konkurencyjnej małej gospodarki otwartej w dobie globalizacji: Irlandia w latach 2007–2014

„Konkurencyjność gospodarki narodowej” jest zagadnieniem wielowymiarowym i kontrowersyjnym, które doczekało się wielu publikacji w polskiej i zagranicznej literaturze. Pomimo trudności z definiowaniem i modelowaniem tego zjawiska, wśród badaczy panuje zgoda co do jego międzynarodowego, porównawczego charakteru. Podkreśla się, że w dobie ułatwionego dostępu do zagranicznych rynków zbytu oraz wolnego przepływu czynników produkcji określanie źródeł przewagi konkurencyjnej kraju jedynie na podstawie wewnętrznych uwarunkowań rozwojowych nie oddaje w pełni realiów współczesnego, zglobalizowanego świata. W przypadku mniejszych gospodarek, ograniczonych własnym potencjałem ekonomicznym, umiejętność rozwijania powiązań w skali międzynarodowej jest istotnym czynnikiem kształtowania ich konkurencyjności. Opierając się na uogólnionym modelu diamentu D. Choi H. Moona, za główny cel przyjęto przedstawienie, w jak dużym stopniu włączenie irlandzkiej gospodarki w sieć globalnych zależności określa źródła jej przewagi konkurencyjnej. Różnice w uwarunkowaniach rozwojowych małych i dużych gospodarek przedstawiono na przykładzie Irlandii i Wielkiej Brytanii. W celu zbadania wpływu światowego kryzysu na irlandzką konkurencyjność oraz ukazania dynamiki tego zjawiska, analizę przeprowadzono dla lat 2007, 2012 i 2014. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że budowa silnej pozycji gospodarczej oraz zdolność do utrzymania się na długookresowej ścieżce wzrostu nie mogą opierać się jedynie na filarze zewnętrznym, bez stopniowej rozbudowy potencjału krajowego – szczególnie w kontekście pogarszającej się konkurencyjności kosztowej Irlandii jako lokalizacji inwestycji produkcyjnych. Źródłem poprawy irlandzkiej konkurencyjności, notowanej od 2012 roku, był rozwój infrastruktury technologicznej i narodowej zdolności innowacyjnej. Wpłyęło to na wzrost atrakcyjności tej lokalizacji dla wysokotechnologicznych inwestycji zagranicznych. Zaobserwowano jednak, że pomimo rozbudowy infrastrukturalnego zaplecza dla korporacji międzynarodowych, w efekcie pokryzysowego załamania krajowego popytu nastąpiła dalsza marginalizacja firm irlandzkich. Grozi to utrwaleniem modelu gospodarki dualnej, podzielonej na silny sektor filii korporacji transnarodowych i słabe firmy krajowe.