Zeszyty naukowe
Autor: Izabela Nawrolska 933
Strony: 933–943
pdf pełen tekst

Streszczenie:
Cel – Na świecie wzrasta świadomość, że dla utrzymania i poprawy zdrowia ludności rządy muszą tworzyć skuteczny i sprawny system zdrowotny prowadzący do efektywnej profilaktyki chorób, gdyż bez odpowiednich nakładów na działania, które będą opóźniały zachorowania lub im zapobiegały, a także umożliwiały wczesną diagnozę i skuteczne (często tańsze) leczenie, nie należy oczekiwać znaczącej poprawy efektów zdrowotnych, ale również poprawy efektywności ekonomicznej systemu ochrony zdrowia. Celem artykułu jest wskazanie problematyki pomiaru efektów profilaktycznych programów zdrowotnych w aspekcie racjonalizacji wydatków publicznych, a więc umożliwiających ocenę efektywności i skuteczności programów.
Metodologia badania – Na podstawie zgromadzonego materiału empirycznego podjęto próbę określenia poziomu finansowania profilaktycznych programów zdrowotnych ze środków publicznych dla wybranych krajów europejskich i Polski. W dalszej części artykułu poddano implementacji rozwiązania  stosowanew pracach nad budżetem zadaniowym do działań w zakresie finansowania profilaktycznych programów zdrowotnych. Ocenie poddano doświadczenia budżetu zadaniowego, przede wszystkim w zakresie programu wieloletniego, jakim jest Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych, oraz doświadczenia na poziomie wybranej jednostki samorządu terytorialnego.
Wynik – W odniesieniu do profilaktycznych programów zdrowotnych, trudności, jakie napotyka pomiar efektów z nakładów publicznych, nabierają szczególnie wyraźnego kształtu. Wskazać należy tu na trudności w rozgraniczeniu wpływu na obserwowane wyniki realizowanych programów od szeregu czynników zewnętrznych, trudności ze sformułowaniem właściwych mierników czy też koniecznością wydłużenia horyzontu planowania. Pomimo tego zastosowanie programowania budżetowego, w Polsce przybierającego postać budżetu zadaniowego, umożliwiającego wypracowanie układu celów i mierników adekwatnych do podejmowanych działań, stwarza szanse na racjonalizację ponoszonych na profilaktykę wydatków pod warunkiem uwzględnienia ich specyfiki.
Oryginalność/wartość – Finansowanie profilaktyki chorób jest elementem szeroko rozumianego systemu zdrowia i powinno opierać się na takich instrumentach wydatkowania środków (w większości systemów zdrowia są to środki publiczne), aby jednocześnie pełniło funkcje narzędzi umożliwiających oddziaływanie na efektywność wykorzystania dostępnych zasobów. Podjęte w artykule zagadnienie uwzględnia złożoność obszaru, jakim jest profilaktyka chorób, z punktu widzenia realizowania zadań i wydatków publicznych oraz ich pomiaru.
Słowa kluczowe: finansowanie profilaktyki chorób, programowanie budżetowe, cele i mierniki

THE PROBLEM OF MEASURING THE EFFECTS OF PREVENTIVE HEALTH PROGRAMS FINANCED FROM PUBLIC FUNDS

Abstract:
Purpose – It became clear around the world, that governments have to create efficient and effective health care systems to maintain and to improve the level of the public health. It is not possible to expect that this improvement of the health effects and the economic effectiveness of the health care system can be achieved without sufficient resources. The purpose of this article is to identify problems of measuring the effects of preventive health programs in terms of rationalization of public expenditures, and therefore to assess the efficiency and effectiveness of programs.
Design/methodology/approach – Based on empirical material gathered, the level of public funding of preventive health programs for selected European countries and Polish had been specified. The rest of the article presents the implementation of solutions used along the work on the budget for the financing preventive health programs. We evaluated budgeting experience, primarily in the field of multi-annual program, as the National Program for Cancer Prevention and the experience of the selected local government units.
Findings – With regard to preventive health programs, the difficulties induced by the measurement of the effects of public spending become particularly clear. It should be noted there the difficulty in determining the impact on the observed results of the programs implemented by a number of external factors, as well as difficulties to formulate appropriate measures or the need to extend the timming horizon. Despite this, the use of performance budgeting, enabling the development of objectives and measures adequate to the actions taken, creates opportunities to rationalize its spending on prevention provided taking into account their specific situation.
Originality/value – Funding of the disease prevention is the part of the wider health system. It should be based on such instruments, which simultaneously served as tools to influence the efficiency of available resources. The issue undertaken in the article, includes the complexity of the prevention of diseases, from the point of view of public spending, implementation of tasks and their measurement.
Keywords: health prevention finance, performance budgeting, goals and measures